In deze aflevering (2023) van The Therapist praat Sylvana Simons met psychiater Glenn Helberg over eenzaamheid, woede en de dood van haar ex. Zie ook het interview in tekst na de video.
In deze sessie geeft voormalig presentatrice en politiek leider van Bij1 Sylvana Simons haar ziel en zaligheid bloot en onderzoekt ze samen met Glenn Helberg waarom mensen haar beschrijven als een harde vrouw, terwijl ze zichzelf juist ziet als kwetsbaar en emotioneel. We duiken in haar woelige verleden en ontdekken wat er schuilgaat achter haar publieke imago.
Dit is een van de afleveringen van het originele seizoen van The Therapist, waarin een bekende artiest een behandelsessie met psychotherapeut Glenn Helberg ondergaat, om te ontrafelen wat er schuilgaat achter zijn of haar publieke persoonlijkheid. Lees verder na de video.
Interview met Sylvana Simons
[Glen Helberg] Wat, bijvoorbeeld, zou je kunnen zeggen van die Sylvana Simons die ze maken? Zou jij zeggen: "Nou, weet je, daar denk ik over na."
[Sylvana Simons] Ben ik werkelijk zo star, zo hard, zo oordelend als mij wordt toegedicht?
[Voice-over GH] Mijn naam is Glenn Helberg en ik ben psychiater en psychotherapeut. Deze week ontmoet ik een dame uit Amsterdam die de gemoederen vaak bezighoudt, maar van wie weinig mensen weten wat haar echt beweegt.
[SySi] Het is hier gezellig, warm. Nou, ik ben er.
[GH] Het is Sylvana Simons.
[Voice-over] Ze start een eigen politieke partij om zo haar idealen beter te kunnen verwezenlijken: gelijkwaardigheid en geen racisme. Er zijn heel veel mensen die wij heel goed verstaan ook op deze manier.
[GH] Welkom, Sylvana.
[SySi] Dankjewel Glenn.
[GH] Meestal als mensen een vraag hebben en ze doen het bij een therapeut, dan kennen ze elkaar niet zo goed, maar wij kennen elkaar al wat langer. Ik probeer de tolk te zijn voor vragen die jij hebt. Wat zou ik voor je kunnen betekenen?
[SySi] Ik vind het moeilijk om een vraag te formuleren?
Ik heb heel veel vragen. Ik ben denk ik ontzettend benieuwd naar hoe jij iets zou duiden dat een ontzettend belangrijke rol speelt in mijn leven, al heel lang, maar de laatste jaren steeds meer. En dat is dat ik mezelf ervaar als een heel emotioneel wezen dat heel veel voelt, en toch, als je het veel mensen vraagt, zullen ze mij beschrijven als een harde vrouw. Ik denk dat dat ook een rode draad in mijn hele leven is geweest. De discrepantie tussen hoe men mij ervaart en hoe ik mezelf ervaar. Ik ben heel erg benieuwd of jij mij daar wat inzicht in kan brengen.
[GH] Ik heb je goed gehoord, denk ik. Als je zegt, mijn hele leven ervaar ik dat al. Dan zal ik heel graag willen weten: waar begint voor jou het verhaal van je leven?
[SySi] Ik ben geboren in Paramaribo. Toen ik ruim een jaar was, ben ik met mijn ouders naar Nederland gekomen en ik ben opgegroeid als enig kind. Dat ben ik ook van mijn beide ouders samen, maar ik ben de jongste van de 16 kinderen van mijn vader en ook de jongste van de twee kinderen van mijn moeder. Ik ervaar een enorme sense of family als ik aan mijn vroege jaren denk. Ja, dus mijn eerste jeugdherinneringen zijn van een vrolijk, onschuldig, maar toch ook wijs, lief meisje.
[GH] Kun je het meisje ook voor je zien?
[SySi] Ja, ik zie haar voor me.
[GH] Hoe ziet ze eruit?
[SySi] Ze heeft in ieder geval hele schattige vlechtjes. En dat meisje werd serieus genomen door haar ouders, in ieder geval. Door haar moeder, en daardoor denk ik ook wel door de omgeving.
[GH] Als heel klein meisje als je daaraan terugdenkt en je ziet dat onschuldige en ook wijze meisje, dan is het een gedachte en het gevoel daarbij is: ik werd serieus genomen door mijn vader en mijn moeder en het voelde eerder als verbonden.
Als je in zo'n gezin opgroeit, met zoveel verbondenheid, wat is dan de rol van je vader?
[SySi] Het pater familias-gevoel (huisvader-gevoel). Dat, wat wij met elkaar delen, als we elkaar zien en spreken. Dan is dat ook waar het over gaat, over mijn vader. Mijn vader leeft niet meer, tenminste niet meer hier op aarde, maar we ontlenen allemaal enorme trots aan het feit dat wij zijn kinderen zijn. Dat is ook wel een reis geweest, want toen mijn vader net overleed, was dat helemaal niet zo. Ik was boos op mijn vader toen hij overleed omdat mijn vader besloot zelf een einde aan zijn leven te maken. Daar was ik nog niet eens zo boos over. Ik was boos over de manier waarop hij dat verkoos te doen en het verdriet dat hij daarmee achterliet, met name bij mijn moeder.
[GH] Dus de tijd dat hij hier op aarde was heeft hij zijn werk gedaan, maar hij is op een manier vertrokken waarop jij, ja, zegt: "Ik ben boos geworden en met name voor mijn moeder was het verdrietig." En jij dan? Want ik hoor boosheid.
[Sys] Ik was net bevallen van mijn tweede kind, Ik denk een maand, twee maanden en mijn vader besloot zijn leven te nemen. En ja, ik was zo boos, zo ongelooflijk boos, want ik zag een vrouw die haar grote liefde kwijt is geraakt en zij heeft mijn vader gevonden in mijn ouderlijk huis, ons ouderlijk huis, het huis waar wij altijd hebben gewoond. Dus ik begreep gewoon niet hoe je die vrouw, op die manier achter kunt laten.
[GH] Ik kan mij zo goed voorstellen dat je zelf net een tweede baby hebt, dan ben je eigenlijk daarmee bezig. En dan ben je twee maanden verder met je kind, in dat hele proces van kennis maken met elkaar: wie is mijn kind? En dat je vader dan plots weggaat. Maar er zijn zoveel emoties die je me vertelt die daar een rol spelen. Wat zijn de verschillende dingen die bij je opkomen als ik je zeg: misschien heb ik mij gericht op het verdriet van mijn moeder om gevoelens van mezelf weg te houden? Kun je het voelen als je erover praat?
[SySi] Jawel, ik denk wel dat ik op dat moment in die boosheid een veilige plek vond, want in deze fase van mijn leven was er ontzettend veel gebeurd. Ik heb het nu over toen ik 26 was, of zo denk ik. En in de jaren tussen het lieve, kleine, onschuldige geborgen meisje dat zich altijd zo veilig voelde en mijn 26e is ongelooflijk veel gebeurd. Ik werd moeder toen ik 21 was en ik werd een alleenstaande moeder toen ik 22 was.
[GH] Het moet ook een vormend iets zijn geweest. Kind krijgen en dan later geen partner meer hebben, de vader van je kind. Dat is…
[SySi] Het was een ongezonde relatie en hij heeft op enig moment, toen wij eigenlijk al, toen ik in ieder geval afstand daarvan probeerde te nemen, heeft hij ook besloten dat zijn leven voltooid was. Toen was ik 22 en ik had een kind. Dus dat was de eerste keer dat ik van zo dichtbij daarmee geconfronteerd werd.
[GH] Sylvana, ik hoor goed dat je zegt: ik was 21, de relatie waarin ik zat was ongezond. En ik heb zelfs meegemaakt dat de vader van mijn kind besloten heeft zijn leven te beëindigen. En dan is de vraag: hoe is het gegaan met de woede die daarbij tevoorschijn kan komen?
[SySi] Ik moet eerlijk zeggen dat er in dat geval niet zo heel veel woede was. En ook weer op het gevaar dat mensen de context niet helemaal begrijpen, was er ook veel opluchting. Ik zei: "het was altijd een ongezonde relatie." En ik heb dus die dualiteit ervaren.Verdriet, verantwoordelijkheid naar mijn kind, maar ook opluchting voor mijzelf. Want daarmee kwam ook een einde aan een ongezonde fase in mijn leven.
[GH] Dus in korte tijd heb je meegemaakt dat je twee mannen in je leven kwijtraakte... maar als jong meisje moest je dat, of als jonge vrouw en moeder heb je dat moeten ervaren. Wat zijn de gevoelens die je nu hebt terwijl wij erover praten? En ja, wat gebeurt er met jou?
[SySi] Ik mag gewoon geen oordeel hebben over wat zij hebben gedaan. Het was hun leven. Ik heb wel een oordeel over wat het met ons heeft gedaan, de achterblijvers. Ik, voor mijn moeder, was het heftig en zwaar. En als dochter kun je alleen maar, dat zijn: een dochter. Als moeder van mijn kind was het weer een heel andere dynamiek, een andere context. Dat vond ik zwaarder, denk ik.
[GH] Ik hoor dat het zwaarder was voor jou als moeder, voor je kind. En dan wil ik vragen: praat je met je zoon over dit soort zaken?
[SySi] Ja, voor zover mijn zoon dat toelaat. Mijn zoon is intussen een volwassen man, maar ik mag daar niet leading in zijn.
[GH] Dat is de rol die je als moeder hebt. We hebben iets samen meegemaakt en het is belangrijk, en je probeert de grens van je kind te respecteren, begrijp ik.
Sylvana, er valt zoveel op in te gaan. Je hebt een weg afgelegd en op een bepaald moment ga je die wereld in. Maar als je tv-wereld ingaat, is er al heel veel gepasseerd, hè.
[SySi] Ja.
[GH] Sylvana, zijn je voeten geaard. Voel je dat je zit? Je benen zijn er ook. Je zit ook op de stoel. Je hebt één en ander van jezelf aan mij laten zien, naar jezelf. En we hebben gesproken, onder andere over je gezin van herkomst, de context waarin je groot geworden bent en wat daarin speelde. Onder andere, je ervaart jezelf als iemand die kwetsbaar kan zijn. En het effect dat je blijkbaar hebt op anderen is, dat dat niet gezien wordt, misschien soms wel. Maar vaak is het iets anders wat mensen zien. En dat noem jij de harde kant, misschien ook sterke kant. En je vraagt je af hoe dat nou met elkaar samen gaat.
[SySy] Ja. De meeste mensen kennen mij als iemand die in staat is om haar woede goed te beheersen, emotie goed te beheersen, iemand die zich niet makkelijk uit de tent laat lokken. Maar ik voel heel veel en ik voel dus ook soms woede. En ik kies er soms, meestal bewust voor om te imploderen in plaats van te exploderen. Maar goed, dan zit het er nog wel in.
[GH] Ik hoor dat een van de dingen dat je tegenkomt, is woede. Dus het is goed om daarna te kijken en met name ook te voelen. En als ik deze woorden aan je teruggeef, wat roept het bij jou op?
[SySi] Ik denk dat ..
[GH] Sylvana, voordat je doorgaat met denken …
[SySi] Misschien stoppen met denken?
[GH] Nou, je hoeft niet te stoppen met denken. Op dit moment is het misschien goed om te voelen wat die woorden oproepen. Adem in.
[SySi] Ik heb het gevoel dat mijn woede er heel lang en heel vaak niet mocht of mag zijn.
[GH] Het mag niet. Ja, terwijl aan de ene kant weet je dat het rationeel mag. Dus waar zit dat verbod op, dat het niet mag?
[SySi] Ik denk niet, of het logisch klinkt, maar ik relateer wel het aan feit dat ik een meisje ben. Meisjes zijn niet zomaar voedend. Ik kan helemaal niet. Er is heel veel dat meisjes niet mogen doen. Ik moet heel concreet aan een voorbeeld denken, waarbij ik denk dat ik een jaar of 12 was.
Ik had een enorme bos met haar, echt prachtig Diana Ross-haar, en ik wilde er vanaf, want het was te veel werk en ook niet hip. Geen van mijn vriendinnen had natuurlijk haar, dus ik moest ook glad haar hebben. Het liefst wilde ik kort haar hebben en ik weet altijd dat mijn moeder toen zei: "Maar dat kan helemaal niet, want je bent toch een meisje? Meisjes hebben geen kort haar. De schoonheid van een vrouw is haar haar, het is haar kroon." Maar dat korte haar, dat is wel mijn, eh, mijn handelsmerk en voor mijzelf echt heel belangrijk. Voor mijzelf heeft het ontzettend veel betekenis.
Ik moet eens in dezelfde tijd, ik heb het al een tijd niet gedaan omdat ik het aan mijn kinderen heb beloofd, maar ik moet eigenlijk eens in de zoveel tijd het ondeugende op mijn hoofd zetten en dat haar eraf scheren als daad van verzet misschien, of, eh, als statement. Maar ik relateer het aan iets dat ook een rode draad in mijn hele leven is, namelijk gewoon niet de regels volgen, niet het meisje zijn dat je wellicht hoort te zijn.
[GH] Ik begrijp dat je met die daad op die 12-jarige leeftijd heel dicht bij een belangrijke kern van jezelf was. Het leek alsof jij alleen kort haar wilde hebben. Wat ik nu hoor is, ik ben eerst een onschuldig wijs meisje en eigenlijk lijkt het alsof ik het onschuldige, wijze meisje moet blijven, terwijl het allang niet meer kan. Ja, hoe moet ik dat onschuldige meisje blijven? Hoe moet ik het meisje spelen, terwijl ik gewoon Sylvana wil zijn.
Iets anders is, dat we hier bij elkaar zitten en dat, althans dat is mijn ervaring, dat we met elkaar praten en het lijkt net alsof we alleen op de wereld zijn met z'n tweeën, maar dat zijn we in werkelijkheid niet.
Ik vind het wel belangrijk om deze vraag te stellen en dat is, hoe is het voor jou om te weten dat alles wat Sylvana zegt een bepaald gewicht heeft?
[SySi] Sylvana: dat ben ik. Gewoon, een mens, gewoon een moeder, gewoon iemand. En Sylvana Simons, daar waar het vaak over gaat in de media, staat intussen zo ver van mij af, dat ik er ook echt makkelijk afstand van kan nemen. Waarmee niet gezegd is dat ik die momenten met mezelf daar niet over nadenk en altijd op zoek ben naar, zit er wel waarheid in, wat deze mensen zeggen.
[GH] Er is een Sylvana en er is een Sylvana Simons. En Sylvana is diegene die gewoon dagelijks haar boodschappen doet gaan. En laten we eerst beginnen met opstaan en tandenpoetsen.
En dan is er ook nog een Sylvana Simons, die op een of andere manier gemaakt is, en de vraag die jij steeds moet stellen is waar je het over hebt als het gaat over mij, Sylvana. Klopt het wel? Wat bijvoorbeeld zou je kunnen zeggen van die Sylvana Simons die ze maken? Zou jij zeggen: nou weet je, daar denk ik over na.
[SySI] Ben ik werkelijk zo star, zo hard, zo oordelend als mij wordt toegedicht? Ik denk van niet. Ik begrijp wel dat anderen dat vinden, maar ik vind niet dat dat iets wezenlijks is dat ik in mezelf moet aanpassen.
[GH] Tegelijkertijd ben je ook iemand die verbonden is met mensen, en het raakt die mensen. Hoe raakt het jou als je kinderen bekritiseerd worden, of je moeder, of andere mensen van je?
[SySi] Ik vind het heel spannend. Bij elke zin die ik uitspreek weet ik hoe welwillende mensen het kunnen ontvangen en hoe kwaadwillende mensen het kunnen ontvangen. Dus ik vind het wel eng. En ik heb kinderen en ik heb allerlei zaken waardoor ik kwetsbaar ben, maar ik vind het natuurlijk al zo lang als ik in de media ben wel heel pijnlijk dat mijn dierbaren daarmee geconfronteerd worden.
[GH] Sylvana, als je even met je aandacht naar je lichaam gaat, even voelt: hoe is het nu met me? Hoe is het?
[SySi] Voel me zo goed.
[GH] Als je 25 bent, je tv-carrière begint en nu ook een politieke carrière hebt meegemaakt, en ik weet bijvoorbeeld iets van jou is dat je de bijvoorbeeld de balletacademie hebt gedaan. Hoe lang heb je ballet gedanst.
[SySI] Jeetje, ik denk, eh, minimaal 20 jaar.
[GH] Kijk zo, wat gebeurt er met iemand die 20 jaar geleerd heeft om zichzelf neer te zetten, te presenteren, recht te staan en op die manier een bepaalde houding in de wereld neer te zetten? En alleen die houding die je hebt al kan ervoor zorgen dat mensen er iets van vinden.
[SySi] Er werd mij in een interview verweten, ze zit altijd zo rechtop, en dat zou dan duiden op arrogantie. Maar dat is precies wat jij nu aanhaalt.
[GH] Mensen kunnen dat arrogant noemen, terwijl met je passie bezig was en het ging in je lichaam zitten en dat draagt ook bij aan Sylvana. Als ik dat terug geef, voel je je begrepen als ik dat zeg?
[SySi] Ja, dan voel ik me begrepen.
[GH] Hoe heb je dit gesprek ervaren?
[SySi] Ik vond het aanvankelijk heel spannend omdat ik dit als een heel intiem proces ervaar, en tegelijkertijd kan ik niet ontkennen dat ik merk dat ik het heel moeilijk kan loskoppelen van het moment dat ik hier straks jouw prachtige ruimte weer verlaat en dan is daar de grote boze buitenwereld die over ons gesprek gaat oordelen. En dat is iets dat ik in de laatste jaren bij mij ben gaan dragen, gewoon omdat de omstandigheden zo gelopen zijn. Dat is iets waar ik nog over na zal denken na dit gesprek.
[GH] Zoals je zegt, ik ga weg en ik denk door en ik neem het mee, en dat we daar zijn gekomen dan ben ik blij. Want een therapie betekent steeds bij elkaar komen, de veiligheid opbouwen steeds verder en verder. Dankjewel voor het gesprek, dank je wel dat je tolk wordt.
[SySI Ja, dit is echt nog veel om over na te denken.
Post a Comment